“Edremit” Çanakkale Savaşının Kaderini Değiştirdi…

(24.2.1329 Yıl:1913) tarihinde Tayyareci Salim ve Kemal Beylerin birlikte uçtuğu Ertuğrul Tayyaresi Altınoluk’ta düşer. Edremit halkı 146 bin Osmanlı altını toplayıp yeni bir tayyare alır ve Osmanlı Ordusuna teslim eder. Bu tayyareye ‘Edremit’ adı verilir.                                                             

 ‘Edremit Tayyaresi’ 1914 yılında İstanbul – Kahire Seferini başarı ile tamamlar.                              

 Böylece Edremit halkı 1913–1932 yılları arasında 8 adet uçak alarak ordusuna teslim etmiş ve kırılması zor ve bugün içinde geçerli olan “Ordusuna En Çok Uçak Armağan Eden Şehir Edremit’tir” unvanını alır.

Altınoluk’ta düşen Ertuğrul Tayyaresi Yeşilköy’de tekrar tamir edilir ve Çanakkale Savaşında kullanılan az sayıdaki tayyareden birisidir. Bu tayyareye de Edremit’te düşen Ertuğrul Tayyaresi yerine ‘9. ncu Edremit Tayyaresi’ olarak isimlendirilir.

Edremit Tayyaresi, Nusrat Mayın Gemisi ve Edremitli Kocaseyit sahneye çıkar… Ve Kader Ağlarını Örmeye başlar.

7 Mart 1915 sabahı saat 07.00'de pilot Teğmen Cemal Efendi, 9. Edremit Tayyaresi ile rutin keşif uçuşlarından birine çıkar Limni Adası ve Boğaz'ı dikkatle tarar. Daha önce boğaza döşenen Türk mayın hatlarından bir tek iz bile bulamaz ve İngiliz ve Fransız donanmasının ‘Hücum’ şekline girdiğini görür.

Pilot Teğmen Cemal Efendi hemen Çanakkale'ye iner ve Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanı Atatürk'ün de Harbiye'den hocası olan Orgeneral Cevat Paşa'ya (Çobanlı) tarihi raporunu verir. O gece Nusrat Mayın gemisi Çanakkale Savaşına son veren o önemli ve düşmanın hiç beklemediği elde kalan son 26 Osmanlı mayınını boğaza döşer ve topçular 10 gün bu mayınları sürekli top atışları ile korurlar.

18 Mart Çanakkale Zaferi Kutlama ve Şehitler Haftası nedeniyle 100 yıl önce Çanakkale Deniz Savaşına son verdiren 9. Edremit Tayyaresi pilotu Cemal Beyin raporu ve Nusret Mayın gemisinin döşediği mayınlar ile (Tarihi belgelerde Edremitli Seyit Onbaşı geçer) Edremitli Topçu Onbaşı Kocaseyit’in 276 Kg.' lık top mermisini tek başına sırtlayarak topun namlusuna yerleştirip ateşleyip, OCEAN adlı İngiliz’lerin en büyük zırhlısını vurması, Çanakkale’de bir devri kapatıp yeni bir devri açıyordu.

‘Çanakkale Geçilmez’i yaşatan Edremit Tayyaresi, Nusret Mayın Gemisi ve Kocaseyit 200 yıllık Osmanlı yıkılışına ve ezilişine son verip, toplumun kaderini değiştirirken İngiliz ve Fransızlar yanı sıra diğer devletler ilk kez mağlubiyeti tattılar. Bu başarı sonrası Ruslara yardım gitmediği için Çarlık Rusya’sı yıkılırken, Türkiye Cumhuriyetinin temelleri burada atılıyordu. Tek üzüntüm Çanakkale’de emperyalizme geçit vermeyen Edremit Tayyaresine ve tarihineEdremitlilerin sahip çıkmamalarıdır… 

ENVER DOLGUN